مینیسک یک غضروف C شکل با خاصیت ارتجاعی است که از زانو محافظت می کند.
آنچه باید در رابطه با مینیسک بدانید:
مینیسک یک غضروف C شکل با خاصیت ارتجاعی است که از زانو محافظت می کند (این غضروف سطح زانو را پوشانده است). زانو دو مینیسک، یکی در قسمت داخلی (مدیال) و دیگری در قسمت خارجی (لترال) دارد که این دو مینیسک زانو در کنار یکدیگر بعنوان ضربه‌گیر برای زانو عمل می‌کنند و سبب پایداری مفصل زانو می شوند.
ارگی منیسک ممکن است هیچ مشکلی برای بیمار ایجاد نکرده و حتی بیمار نداند مینیسک زانوی او پاره است ولی در بسیاری اوقات این پارگی ها موجب بروز علائمی میشوند که زندگی را برای وی مشکل میکند. مهمترین این علائم درد زانو، قفل شدن زانو، خالی شدن زیر زانو و تورم گاهگاهی آن است.
برای حل این مشکلات ممکن است نیاز به عمل جراحی وجود داشته باشد. عمل جراحی که برای این بیماران انجام میشود معمولا منیسکتومی است. منیسکتومی روشی است که در آن قسمت پاره شده مینیسک از داخل زانو خارج میشود. خارج شدن این قسمت پاره شده میتواند مشکلات بیمار را حل کند چون گیر کردن همین قسمت در بین سطوح مفصلی است که موجب قفل شدن زانو میشود و کشیده شدن آن است که موجب تحریک بافت سینوویال مفصل و بدنبال آن درد و تورم زانو میشود.
خارج کردن این قسمت پاره شده منیسک را میتوان با عمل جراحی باز انجام داد. با اینحال امروزه برای این کار معمولا از روش آرتروسکوپی استفاده میشود. مسلما خارج کردن قسمت پاره شده منیسک شکل آن را به حالت اول برنمیگرداند ولی میتواند مشکلات بیمار را کلا و یا تا حدود زیادی از بین برده و جلوی آسیب های بیشتر به زانو را بگیرد.
علت آسیب دیدگی مینیسک
ضایعه آسیب-دیدگی مینیسک زانو اغلب زمانی ایجاد می-شود که زانو همزمان با چرخش تحت کشش هم قرار بگیرد و غضروف مینیسک بین استخوان زانو و درشت-نی تحت فشار قرار گرفته باشد. معمولا مینیسک داخلی بیشتر از مینیسک خارجی آسیب می-بیند البته باید دانست که مشاهده این ضایعه در بچه-ها بسیار نادر می-باشد.
علائم آسیب دیدگی مینیسک
وقتی روی مفصل فشار وارد بیاید یا مفصل زانو بچرخد درد در مفصل (در قسمت طولی آن) ایجاد می-شود. چنانچه حرکت-های بخصوصی باعث بروز درد ناگهانی شود ادمه این حرکات ممکن است به التهاب زانو اضافه کند، در پاره-ای از موارد زانو قفل می-کند که نشانة متلاشی شدن مینیسک بر اثر فشار وارد آمده روی آن می-باشد. در مواردی دیگر منطقه-ای از زانو به نظر حساس می-آید که ناشی از بیرون-زدگی مایع مفصل است (کیست مینیسک). باید به این نکته هم توجه داشت که طولانی- شدن زمان ناراحتی باعث کاهش حرکات رانی و در نتیجه تضعیف آنها خواهد شد.
درمان
روش های درمان پارگی منیسک بستگی به عوامل زیر دارد:
– اندازه و محل پارگی
– سن فرد
– میزان فعالیت بدنی فرد
– آسیب های مرتبط با پارگی منیسک
بخش بیرونی منیسک، ذخیره کافی از خون دارد و پارگی کم آن ، خودبخود بهبود می یابد.
در مقابل، دو سوم بخش داخلی منیسک به دلیل آنکه رگ خونی کمی دارد و مواد مغذی ترمیم کننده به میزان کافی به آنجا نمی رسد، پارگی این قسمت نمی تواند خودبخود بهبود پیدا کند.خوشبختانه، همه پارگی های منیسک نیاز به عمل جراحی ندارند. اگر زانوی شما قفل نمی شود، ثابت است و علائم پارگی منیسک آن برطرف شده اند، از روش های غیر جراحی برای درمان آن می توان استفاده کرد.
برای درمان پارگی منیسک زانو به توصیه های زیر عمل کنید:
1. به زانوی خود استراحت دهید.
اگر زانویتان درد دارد، فعالیت هایی را که نیاز به راه رفتن دارند کاهش دهید، یعنی زیاد راه نروید، از پله کمتر بالا و پایین بروید، ندوید و از جایی نپرید. برای کاهش درد زانو از چوب زیربغل می توانید استفاده کنید.
2. از یخ استفاده کنید.
برای کاهش درد و ورم زانو، کیسه یخ روی آن قرار دهید. هر 3 تا 4 ساعت یکبار به مدت 15 تا 20 دقیقه این کار را انجام دهید.
دو تا سه روز این کار را تکرار کنید تا درد و ورم شما از بین برود.
3.زانو را تحت فشار قرار دهید.
برای کنترل ورم زانو، دور آن باند کشی و یا زانوبند مخصوص ببندید.
4. زانو را بالا ببرید.
موقع نشستن و یا دراز کشیدن، بالشی را زیر پاشنه پای خود قرار دهید تا زانویتان کمی بالا بیاید.
5.از داروهای مسکن ضدالتهاب استفاده کنید.
برای کاهش درد و ورم می توانید از داروهای مسکن ضد التهاب استفاده کنید. ولی باید بدانید این داروها دارای یک سری عوارض جانبی هستند، مانند افزایش خطر خونریزی و زخم گوارشی.
لذا این داروها باید گاهی اوقات مصرف شوند، نه همیشه، مگر اینکه پزشک شما دستور دیگری دهد.
6. فیزیوتراپی کنید.
با مراجعه به متخصص فیزیوتراپی، ناحیه زانو را فیزیوتراپی کنید.
7. ورزش کنید.
ورزش های کششی و تقویت کننده زانو را برای کاهش فشار روی آن انجام دهید. طرز انجام این ورزش ها را از متخصص فیزیوتراپی بپرسید.
8. ندوید و نپرید. ا ز انجام فعالیت های بدنی ضربه ای و فشاری مانند دویدن و پریدن خودداری کنید.
9.عمل جراحی برای ترمیم منیسک
اگر پارگی منیسک زانو وسیع باشد و زانو قفل شود و ثابت نباشد، نیاز به عمل جراحی است. با عمل جراحی می توان پارگی را ترمیم کرد.
10. عمل جراحی برای برداشتن منیسک
با عمل جراحی می توان قسمتی از منیسک پاره شده را برداشت.
نتایج کوتاه مدت عمل جراحی پارگی منیسک، در 85 تا 90 درصد افراد از میزان خوب تا عالی است. اما در طولانی مدت، افرادی که دچار پارگی وسیع منیسک بوده اند که قابل درمان هم نبوده، در معرض خطر زیاد ابتلا به آرتروز زانو هستند.
